De Vlaamse Regering wenst met de vorming van de woonmaatschappij de dienstverlening te verhogen. Het is wenselijk om de complementaire werking van het sociaal verhuurkantoor en de sociale huisvestingsmaatschappij te verenigen. De transparantie wordt op deze manier ook verhoogd. De regierol van de lokale besturen primeert en de lokale betrokkenheid en het lokale zeggenschap wordt gewaarborgd.
De gemeenten streven een integraal woonbeleid na, met aandacht voor alle aspecten van het duurzaam, lokaal sociaal woonbeleid.
14 gemeenten van het midden en het noorden van de Antwerpse rand formuleren gezamenlijk een voorstel van werkingsgebied voor de woonmaatschappij, rekening houdend met de morfologie van de gemeenten, de werking van de huidige woonactoren inclusief de spreiding van hun patrimonium en met de huidige intergemeentelijke samenwerkingen rond wonen, namelijk de IVLW's Midden en Noord.
Lokaal bestuur Ranst wenst aan te sluiten bij het voorgestelde werkingsgebied, als zij van de Vlaams minister bevoegd voor wonen geen toelating krijgt om aan te sluiten bij het werkingsgebied voor de woonmaatschappij gevormd door de stad Lier en de gemeenten Duffel, Sint-Katelijne-Waver en Bonheiden.
Met het voorliggende voorstel van afbakening ontstaat een werkingsgebied waar er, in de gemeenten Brasschaat, Brecht, Essen, Kalmthout, Kapellen, Malle, Schilde, Schoten, Stabroek, Wijnegem, Wommelgem, Wuustwezel, Zandhoven en Zoersel (en eventueel ook Ranst), 2.652 (of 2.676) sociale huurwoningen van de sociale huisvestingsmaatschappijen (d.d. 31 december 2019) gelegen zijn en 403 (of 415) woningen op de private markt worden ingehuurd (SVK-woningen, d.d. 31 december 2020).
Er wordt rekening gehouden met de opmerkingen en bedenkingen die bij dit voorstel van werkingsgebied werden geformuleerd door de woon- en welzijnsactoren in het bovenlokaal woonoverleg.
De regelgeving schrijft voor dat lokale besturen die samen het werkingsgebied vormen over minimaal 50% + 1 van de stemrechten beschikken. De overige stemrechten (= max 50% - 1) worden verdeeld over de publieke (Vlaams gewest, provincie) en private aandeelhouders. Aan de lokale besturen wordt gevraagd om bij hun voorstel tot afbakening van de toekomstige woonmaatschappij ook reeds in te gaan op de verdeling van de stemrechten tussen de lokale besturen en dit op basis van objectieve criteria in functie van het sociaal woonbeleid.
De Ideale Woning geeft negatief advies inzake dit dossier. De gemeenten namen daarvoor volgend standpunt in op het bovenlokaal woonoverleg op 28 september 2021:
"De randvoorwaarden van het werkingsgebied voldoen aan de vooropgestelde eisen van de minister. De belangrijkste aandachtspunten blijven een kwalitatieve dienstverlening met een aantal aandachtspunten die toch aansluiten bij de bekommernissen van de lokale woonactoren:
De gemeenten zijn zich bewust van de onzekerheid van het personeel. Er wordt voorgesteld om het werkingsgebied goed te keuren, maar met het engagement om zo snel mogelijk in gesprek te gaan met alle betrokkenen."
Het decreet lokaal bestuur van 22 december 2017, na wijzigingen.
Het ontwerpdecreet zoals aangenomen door het Vlaams Parlement d.d. 7 juli 2021 houdende de wijzigingen van diverse decreten met betrekking tot wonen, waarbij een regelgevend kader met betrekking tot de woonmaatschappijen wordt gecreëerd.
Tegen 1 januari 2023 moeten sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren één woonactor vormen met maar één speler per gemeente: de woonmaatschappij.
Elke woonmaatschappij moet in een uniek, niet-overlappend werkingsgebied opereren. Om deze werkingsgebieden te bepalen, krijgen de lokale besturen een trekkersrol. Op 23 oktober 2020 en 18 maart 2021 stuurde de Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed aan alle burgemeesters een brief om een voorstel van werkingsgebied in te dienen tegen 31 oktober 2021. Dit voorstel dient in onderling overleg met andere lokale besturen te zijn bereikt, besproken op het lokale woonoverleg en gedragen door de gemeenteraad.
Er vonden reeds diverse besprekingen tussen lokale besturen van het midden en noorden van de referentieregio Antwerpen onderling en tussen de lokale besturen en de woonactoren werkzaam in het midden van het afgebakende werkingsgebied plaats.
Op het bovenlokaal woonoverleg van 28 september 2021 werd het voorstel tot afbakening van het werkingsgebied besproken.
Het college van burgemeester en schepenen besloot op 7 oktober 2021 om dit voorstel voor te leggen aan de gemeenteraad.
Met lokaal bestuur Wijnegem sluiten we aan bij het werkingsgebied van de toekomstige woonmaatschappij dat gevormd wordt samen met de volgende gemeenten: Brasschaat, Brecht, Essen, Kalmthout, Kapellen, Malle, Schilde, Schoten, Stabroek, Wommelgem, Wuustwezel, Zandhoven, Zoersel en - onder voorbehoud - Ranst.
Lokaal bestuur Wijnegem gaat ermee akkoord dat het aantal sociale huurwoningen en het aantal huishoudens per gemeente zullen worden gehanteerd als objectieve criteria voor de stemrechtenverdeling tussen de betrokken gemeenten in de Algemene Vergadering en dit in een verhouding van respectievelijke 60% en 40%. Deze stemrechtenverdeling zal worden geactualiseerd bij het begin en halfweg de legislatuur. Het lokaal bestuur zal deze afspraken van stemrechtenverdeling en -actualisatie opnemen in het aanvraagformulier.
Lokaal bestuur Wijnegem gaat ermee akkoord dat elk betrokken lokaal bestuur een bestuursmandaat in het bestuursorgaan van de woonmaatschappij kan opnemen. Binnen dit collegiaal bestuursorgaan is het lokaal bestuur betrokken bij de operationele en strategische keuzes in de woonmaatschappij.
Het lokaal bestuur maakt een afschrift van dit besluit over aan VMSW via woonmaatschappij@vmsw.be.
Deze beslissing wordt eveneens ter kennis gebracht van de provinciegouverneur.