Daar waar het voor IGEAN dienstverlening initieel niet mogelijk was te functioneren als een kostendelende vereniging, omdat niet voldaan kon worden aan alle gestelde voorwaarden, heeft het nieuwe artikel 44 §2 bis van het btw-wetboek hierin verandering gebracht.
In uitvoering hiervan heeft de algemene vergadering van IGEAN dienstverlening op 19 juni 2020 de statutenwijziging goedgekeurd, waarmee het principe van de zelfstandige groepering statutair verankerd wordt.
Om effectief als zelfstandige groepering te kunnen optreden, heeft IGEAN dienstverlening de btw-administratie hiervan formeel in kennis gesteld aan de hand van het formulier 604B en bijhorende ledenlijst. Op deze ledenlijst staan alle deelnemers van IGEAN dienstverlening die aan te merken zijn als publiekrechtelijke instellingen die in principe niet btw-plichtig zijn. Ook de IVLW’s zijn opgenomen op de ledenlijst. Deze opname houdt op zich geen enkele verplichting tot intergemeentelijke samenwerking in; het creëert enkel de mogelijkheid tot samenwerking.
Het inwendig reglement
De spelregels die gelden voor de intergemeentelijke samenwerking werden vastgelegd in het inwendig reglement van de zelfstandige groepering dat volgende artikels omvat:
Artikel 1 – algemeen
Artikel 2 – aard van de samenwerking
Artikel 3 – vergoeding van de dienstverlening
Artikel 4 – rechten en verplichtingen deelnemende vennoten/leden
Artikel 5 – rechten en verplichtingen IGEAN dienstverlening.
De samenwerking is gericht op het verlenen door IGEAN dienstverlening van noodzakelijke, ondersteunende diensten aan de lokale besturen bij de uitvoering van hun taken.
De activiteiten - projectfiches
Bijlage 1 bevat verschillende projectfiches die telkens één activiteit van IGEAN dienstverlening beschrijven. Elke projectfiche is op dezelfde wijze opgebouwd en bestaat uit volgende elementen:
Deze projectfiches moeten het mogelijk maken om met voldoende kennis van zaken te beslissen of en voor welke activiteit het lokaal bestuur beroep wenst te doen op IGEAN dienstverlening.
Elke projectfiche omschrijft duidelijk en transparant het concrete aanbod van IGEAN evenals de daarbij horende kostprijs en de wijze waarop deze kostprijs zal worden verdeeld over de verschillende deelnemers. De deelnemende vennoten/leden zijn niet verplicht om voor alle activiteiten beroep te doen op IGEAN dienstverlening.
Volgende projectfiches worden voorgelegd aan de gemeenteraad:
Aangezien het voor de meeste projectfiches over bestaande of recent opgestarte activiteiten gaat, heeft de gemeente hierover veelal reeds een gemeenteraadsbeslissing genomen.
Deze gemeenteraadsbeslissingen werden echter niet genomen in het kader van IGEAN dienstverlening die optreedt als zelfstandige groepering. Om de intergemeentelijke samenwerking alsnog in het juiste juridische kader te brengen, is het aangewezen de eerdere beslissingen te bevestigen.
Voor zover de gemeente voor één of meerdere projectfiches nog geen gemeenteraadsbeslissing genomen heeft en dat alsnog wenst te doen, kan van deze gelegenheid gebruik gemaakt worden om de betrokken activiteit en bijhorende projectfiche goed te keuren.
Voordelen van de zelfstandige groepering
Een intergemeentelijke samenwerking met IGEAN dienstverlening die optreedt als zelfstandige groepering heeft als voordeel dat de betrokken activiteiten binnen bepaalde krijtlijnen vrijgesteld worden van btw. Bovendien wordt deze samenwerking vermoed niet concurrentieverstorend te zijn.
De wetgeving overheidsopdrachten moet daarom in deze context niet door elk lokaal bestuur toegepast worden.
Om toepassing te kunnen maken van artikel 44 §2bis btw-wetboek gelden voor alle activiteiten volgende voorwaarden:
Er moet sprake zijn van een duurzame samenwerking tussen IGEAN dienstverlening en haar leden. Een ad hoc toe- of uittreding is niet toegestaan.
Aangezien de werking en het beleid van een lokaal bestuur in grote mate legislatuur-gebonden is, wordt de termijn van de samenwerking met IGEAN dienstverlening gekoppeld aan de legislatuur + 1 jaar. Om evenwel voldoende continuïteit en deskundigheid te kunnen garanderen, geldt er steeds een termijn van minimum 2 jaar.
De samenwerking is bovendien preferentieel, wat concreet betekent dat de deelnemende vennoten/leden bij voorrang een beroep doen op IGEAN dienstverlening voor de uitvoering van de betrokken activiteiten en dat IGEAN dienstverlening deze diensten bij voorrang aanbiedt aan de lokale besturen die hiervoor een duurzame samenwerking hebben onderschreven.
Een duurzame, preferentiële samenwerking moet het mogelijk maken deskundig personeel aan te trekken en te houden, wat de continuïteit van de dienstverlening ten goede komt.
De leden van de zelfstandige groepering moeten overwegend (meer dan 50%) activiteiten hebben die van btw vrijgesteld zijn of buiten het toepassingsgebied van de btw vallen.
Overeenkomstig artikel 6, eerste lid van het btw-wetboek worden gemeenten niet als btw-belastingplichtigen aangemerkt voor de werkzaamheden of handelingen die zij als overheid verrichten, ook niet indien zij voor die werkzaamheden of handelingen rechten, heffingen, bijdragen of retributies innen. Om dit te bevestigen, zal er jaarlijks een btw-verklaring ter ondertekening voorgelegd worden aan de betrokken deelnemers (bijlage 2 inwendig reglement).
Het decreet lokaal bestuur van 22 december 2017.
Artikel 44 ยง2bis van het btw-wetboek.
De Circulaire nummer 127.540 van 12 december 2016.
De statuten IGEAN dienstverlening.
Het inwendig reglement van de zelfstandige groepering.
IGEAN dienstverlening is een dienstverlenende vereniging overeenkomstig het decreet lokaal bestuur van 22 december 2017 die hoofdzakelijk actief is op het vlak van grondbeleid, vastgoedtransacties, woonbeleid, ruimtelijke ordening en stedenbouw. IGEAN dienstverlening verricht in dit kader handelingen ten aanzien van haar deelnemers, zonder beheersoverdracht.
IGEAN werkt hierbij veelal volgens het principe van een ‘zelfstandige groepering’, beter gekend als een ‘kostendelende vereniging’, in welk geval de kosten van een bepaalde activiteit verdeeld worden over de lokale besturen die effectief gebruik maken van de betrokken activiteit.
IGEAN is in dat opzicht aan te merken als ‘een permanente belangengemeenschap die door rechtspersonen is opgericht met het oog op rationalisering en om de beheers- en exploitatiekosten te verminderen’. Daarom willen ze een zelfstandige groepering worden.
De gemeenteraad neemt kennis van het inwendig reglement van IGEAN dienstverlening die optreedt als zelfstandige groepering en keurt dit goed.
De gemeenteraad neemt kennis van de in bijlage 1 bij het inwendig reglement opgenomen projectfiches die, per activiteit van IGEAN dienstverlening - die optreedt als zelfstandige groepering - opgemaakt werden en bestaan uit het volgende:
1. Voorwerp van de opdracht
2. Het concrete aanbod van IGEAN
3. De kostprijselementen en de wijze van verdeling (parameters)
4. De raming (2021).
Rekening houdend met de reeds eerder genomen gemeenteraadsbeslissingen over de vermelde activiteiten, bevestigt de gemeenteraad de intergemeentelijke samenwerking met IGEAN dienstverlening, overeenkomstig de in artikel 2 bedoelde projectfiches:
De intergemeentelijke samenwerking met IGEAN dienstverlening die optreedt als zelfstandige groepering neemt een aanvang op 1 januari 2021.
IGEAN dienstverlening zal jaarlijks per activiteit aan alle deelnemers het bedrag van de raming opvragen bij wijze van voorschot.
Gaat het om een subsidieproject, dan zal het bedrag van de raming verrekend worden met deze subsidies en zal enkel het eventueel saldo nog opgevraagd worden.
Een eerste voorschot zal opgevraagd worden tegen uiterlijk 31 oktober 2021. Daarna zal het voorschot opgevraagd worden nadat de jaarlijkse afrekening voorgelegd werd.
Twee ondertekende exemplaren van deze beslissing zullen bezorgd worden aan IGEAN dienstverlening.